چرا دنیا به سمت برق هسته‌ای رفته است؟

به گزارش گروه خبری مجمع جوانان،یکی از مهمترین منابع استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی، ساخت راکتورهای هسته‌ای جهت تولید برق است. در ایران نیز تنها نیروگاه هسته ای ایران، نیروگاه اتمی بوشهر است که حدود یک دهه پیش به بهره برداری رسید.

نیروگاه اتمی بوشهر برای ساخت و بهره‌برداری از سه واحد راکتور اتمی طراحی شده اما درحال حاضر اولین واحد این نیروگاه با توان ۱۰۰۰ مگاوات تولید برق در مدار بهره برداری است و واحدهای دوم و سم آن، هرکدام با ظرفیت ۱۰۵۷ مگاوات، در حال طراحی و ساخت هستند.

طبق گزارش رسمی شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی ایران، واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر در مجموع در سال‌های راه‌اندازی از سال ۱۳۹۰ و بهره‌برداری تجاری از مهرماه ۱۳۹۲ تا پایان شهریورماه سال ۱۴۰۰، به میزان ۵۰ میلیارد و ۱۷۰ میلیون کیلووات ساعت برق تولید کرده و به میزان ۴۵ میلیارد و ۶۵۴ میلیون کیلووات ساعت برق تحویل شبکه سراسری داده است.

تولید برق اتمی، یک تولید پاک محسوب می‌شود و اگر می‌خواستیم مقدار برق تولید شده توسط نیروگاه بوشهر را در ۱۰ سال گذشته، با استفاده از واحدهای حرارتی و مصرف سوخت فسیلی تولید کنیم، ۴۴ میلیون و ۶۹۹ هزار تن گاز آلاینده زیست‌محیطی تولید می‌شد، درحالی که با تولید این مقدار برق توسط انرژی اتمی، از تولید و انتشار انواع گازهای آلاینده به میزان ۴۴ میلیون و ۶۹۹ هزار تن، جلوگیری شد.

تولید برق اتمی، به جهت عدم وابستگی به سوخت گاز، در شرایطی که کشور در فصول سرد سال، در تأمین گاز مورد نیاز با محدودیت‌هایی مواجه می‌شود یک مزیت مطلوب محسوب می‌شود و طی سالهای بهره‌برداری از این نیروگاه، ۱۳ میلیارد و ۱۶۱ میلیون مترمکعب در مصرف گاز طبیعی صرفه‌جویی شده است.

میزان صرفه‌جویی حاصل شده در مصرف سوخت‌های فسیلی با تولید برق اتمی در نخستین واحد نیروگاه اتمی بوشهر، در مجموع بر اساس معادل نفت‌خام به ۷۹ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت خام رسیده است.

در حال حاضر از مجموع حدود ۸۶ هزار مگاوات ظرفیت اسمی نصب شده تولید برق کشور، ۱۰۰۰ مگاوات ظرفیت تولید در نیروگاه هسته ای است و در حالی که ظرفیت عملی تولید برق در تمامی انواع نیروگاه‌ها از جمله نیروگاههای حرارتی، برق‌آبی، تجدیدپذیر و … هر کدام به دلیلی کمتر از ظرفیت اسمی است، تنها در نیروگاه هسته ای ظرفیت عملی تولید برق برابر با ظرفیت اسمی است و به عبارتی، برق هسته ای یک برق پایدار برای تأمین نیاز شبکه برق است.

با وجود آنکه در ایران حدود یک درصد ظرفیت اسمی تولید برق کشور در بخش هسته ای است، در کشورهای مختلف جهان به میزان بسیار قابل توجهی از ظرفیت انرژی هسته ای برای تولید برق استفاده می کنند.

بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، کشور فرانسه با ۶۱ هزار و ۳۷۰ مگاوات نیروگاه اتمی در مدار بهره‌برداری، ۷۰.۶ درصد برق مورد نیاز خود را از انرژی پاک اتمی تأمین می‌کند و این کشور یک واحد بزرگ یک‌هزار و ۶۳۰ مگاواتی اتمی نیز در دست ساخت دارد.

کشورهای برتر جهان از نظر استفاده از انرژی اتمی برای تولید برق در جدول زیر آورده شده است:

بر اساس اطلاعات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، کشورهای متعددی از جمله آرژانتین، بنگلادش، بلاروس، برزیل، چین، فنلاند، فرانسه، هند، ژاپن، کره جنوبی، پاکستان، روسیه و اسلواکی در حال توسعه ظرفیت‌های تولید انرژی اتمی خود هستند. فقط کشور چین در حال احداث ۱۲ هزار و ۵۶۵ مگاوات نیروگاه جدید اتمی است.

دستیابی ایران به فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای و راه‌اندازی زنجیره کامل غنی‌سازی اورانیوم، موفقیتی است که با تکیه بر توان داخلی و در شرایط تحریم به دست آمده و جهان از دستیابی ایران به این فناوری در حیرت ماند. نگاهی به حرکت جهان به سمت توسعه انرژی اتمی نشان می‌دهد که دستیابی به این فناوری و بومی‌سازی آن چه دستاورد بزرگی است و می‌تواند تنها در یک بخش کوچک از کاربردهای وسیع انرژی اتمی، که تولید برق پاک و پایدار است، چقدر به نفع کشور باشد.

توسعه انرژی اتمی در بخش تولید برق در کشور یک ضرورت انکارناپذیر است، چرا که حدود ۸۱ درصد ظرفیت تولید برق کشور (برق حرارتی) وابسته به تأمین سوخت فسیلی است و ۱۴ درصد ظرفیت تولید برق (نیروگاه‌های برق‌آبی) وابسته به وجود ذخایر آب است که با توجه به محدودیت‌های تأمین سوخت فسیلی به‌ویژه در فصول سرد سال و محدودیت‌های تولید انرژی برق‌آبی با توجه به خشکسالی‌های پی‌درپی ایران، دیگر نمی توان بر ظرفیت‌های ۶۹ هزار مگاواتی نیروگاه‌های حرارتی و ۱۲ هزار مگاواتی نیروگاه‌های برق‌آبی در عمل تکیه کرد. از اینرو، برای تأمین برق پایدار باید به سراغ توسعه نیروگاه‌های اتمی برویم چرا که در هر شرایطی، امکان تأمین برق پایدار را برای کشور فراهم می‌کند.